İş dünyasında sıklıkla karşılaşılan durumlardan birisi de sigortalının herhangi bir sağlık , iş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle geçici iş göremezlik durumudur. Bu durumda rapor alan işçinin rapor parasını alabilmesi için hangi şartları taşıması gerektiği , ne kadar süreyle rapor parası alabildiği ve rapor parası nasıl hesaplanmalı konuları önem arz etmektedir.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alabilme Şartları ?
- Hastalık veya herhangi bir rahatsızlıktan dolayı rapor alınmış ise ödenekten yararlanma şartı; işçi adına, rapor tarihinden geriye dönük 1 yıl içinde 90 gün SGK primi bildirilmiş olması gerekmektedir. İşverenlerin farklı olması herhangi bir sorun teşkil etmemektedir.
- İş kazası veya meslek hastalığı durumunda ise geriye dönük 90 günlük prim şartı aranmaz.
- Kadın işçinin doğum yapması(analık hali) nedeniyle ödenekten yararlanma şartı ; doğumdan önceki 1 yıl içinde işçi adına 90 gün primin bildirilmiş olmasıdır.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alma Şartını Taşıyan İşçiler Hangi Süreyle Sgk’dan Ödenek Alabilirler ?
- Hastalık veya herhangi rahatsızlık nedeniyle geçici iş göremezlik raporu alınmış ise rapor tarihinin üçüncü gününden başlayarak ,
- İş kazası veya meslek hastalığı sebebiyle rapor alınmış ise ; rapor tarihinden başlayarak,
- Analık halinde doğumdan önceki ve sonraki 8 haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta daha ilave edilerek çalışmadığı her gün Sgk tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Eğer kadın işçi doğumdan önceki 8 haftalık yasal izin hakkını kullanmadıysa ; çünkü kadın işçi doktor izniyle doğuma 3 haftalık süre kalana kadar çalışabilir böyle bir durumda bu süreler doğum sonrası süreye ilave edilir ve rapor parası SGK tarafından ödenir.
İş Göremezlik Ödeneği Nasıl Hesaplanır ?
Geçici iş göremezlik durumunun meydana geldiği yani raporun alındığı tarihten itibaren geriye dönük son 3 aya ilişkin sigortalı adına bildirilmiş prime esas kazançlarının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Sgk tarafından ödenecek olan bu tutar , işçinin tedavi şekline göre değişiklik göstermektedir. Yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı , ayakta tadavilerde ise 2/3’ü rapor gün sayısıyla çarpılarak bulunur.
Daha iyi anlaşılması adına örneklerle özetlemek gerekirse;
Örnek : A firmasında çalışan Ali Bey aylık 5.000 TL brüt ücretle çalışmaktadır. Geçirdiği rahatsızlıktan dolayı 23 günlük rapor almıştır. ( Ali Bey yukarda belirtilmiş olan geçici iş göremezlik ödeneği alabilme şartlarını sağlamaktadır.)
Ayakta tedavi oldu ise ;
5000 x 3 = 15.000 TL
15.000/90= 166,67 TL prime esas günlük kazanç
166,67x(2/3) = 111,11 TL
111,11 x 21 = 2.333,31 TL (toplam geçici iş göremezlik ödeneği)
Yatarak tedavi oldu ise ;
166,67 prime esas günlük kazanç
166,67/2 = 83,33 TL
83,33 x 21 = 1.749,93 TL (toplam geçici iş göremezlik ödeneği)
Not: Burada hesaplamalar, iş kazası veya meslek hastalığı dışındaki bir nedenden dolayı rapor alınmışsa Sgk ilk iki gün için ödeme yapmadığından dolayı geçici iş göremezlik ödeneği 21 gün olarak yapılmıştır.
